piątek, 30 grudnia 2016

Fotografia analityczna. Czasy Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977). Strukturalizm kontra tajemniczość ludzkiego istnienia

Lata 70. XX wieku były największym okresem prosperity dla polskiej neoawangardy fotograficznej. Rozpoczęła je wystawa Fotografowie poszukujący (1971), a zakończyła ekspozycja Stany graniczne fotografii (1977). Inspirując się strukturalizmem oraz językoznawstwem (Jarosław Kozłowski) i filozofią neopozytywistyczną badano strukturę medium i jego parametry techniczne (Józef Robakowski). Zakładano zracjonalizowanie procesu artystycznego. Odwoływano się do tradycji konstruktywizmu polskiego (Krzysztof Wodiczko), a zwłaszcza do teorii i praktyki twórczej Władysława Strzemińskiego (Leszek Brogowski). 

Opierając się na teorii konceptualizmu badano proces twórczy (Zdzisław Jurkiewicz) i granice sztuki (Zygmunt Rytka), odrywając fotografię neoawangardową od dziedzictwa reportażu i dokumentu fotograficznego. Próbowano przesunąć granice pojęcia sztuki za pomocą medium fotograficznego, wideo i filmu eksperymentalnego, a także happeningu i performace. Bardzo ważne znaczenia miała teoria, która towarzyszyła fotografii (Józef Robakowski, Zbigniew Dłubak, Andrzej Różycki).  

Z dzisiejszego, antropologicznego punktu widzenia jedną z najciekawszych postaw prezentuje Andrzej Różycki, który w latach 70. analizę medium połączył z realizacją programu duchowego, kontynuując swe osiągnięcia z lat 60. W jego twórczości mamy ujawnienie oraz skonfrontowanie dwóch odmiennych postaw: opartej na semiotyce i strukturalizmie o materialistycznym podłożu oraz wyrastającej z pojęcia duchowości, zakorzenionej w świecie mitycznym i symbolicznym (Mircea Eliade), sięgającej do tradycji sztuki ludowej(!), co było zadaniem karkołomnym, ale jednak możliwym do wykonania. Podobną drogę twórczą, odrywającą różnorodną duchowość i religijność, odbył także Paweł Kwiek z Warsztatu Formy Filmowej. Na pojęciu medytacji oparł koncepcję swej sztuki Andrzej Dudek-Dürer, który w dekadzie lat 70. rozpoczynał swoje działania artystyczne, które nieprzerwalnie trwają do dnia dzisiejszego. 

Postawę konceptualną od 1980 roku atakowała grupa Łódź Kaliska, która odwołała się do dadaizmu i surrealizmu realizując koncepcję Kultury Zrzuty (1982-1990), i kontynuując w nowy sposób intermedialny program WFF, a nawet grupy Zero 61. Ważne jest, że nieformalnym patronem grupy został właśnie Różycki, który w 1979 roku brał udział w jej powstaniu.  Z nurtu polskiej neoawangardy w latach 70. wyrósł feminizm, którego najważniejszą postacią w fotografii okazała się, i jest nią do chwili obecnej, Natalia LL. Jednak, co trzeba zaznaczyć, w latach 80. świadomie kwestionowała ówczesną wersję polskiego feminizmu. Druga postacią najważniejszą dla historii polskiego feminizmu lat 70. i 80. była Ewa Partum, prowadząca w Łodzi niezależną galerię Adres.

Studnia, 1971, fotografia żelatynowo-srebrowa, fotomontaż, pseudosolaryzcja



Poduszka dla żony, 1972, obiekt fotograficzny, fotografia, płótno, wł. artysty. [Stan pierwotny]


Poduszka dla żony, 1972, obiekt fotograficzny, fotografia, płótno, wł. artysty. [Stan obecny]

Autoportret z serii Fotografia warunkowa, 1973

Identyfikacja pozorna, 1973, performance

 Z cyklu Fotografia warunkowa, 1973

Z cyklu Fotografia warunkowa, Fotografia prawdomówna, Fotografia pozorna, 1973, fotografia żelatynowo-srebrowa, fotomontaż

Konkluzje fotograficzne, 1976

Reguły gry, 1977, fotografia, papier, kolaż

Reguły gry, 1977, fotografia, papier, wł. K. Jurecki

Analityczne rozpoznanie fotografii, 1976

Próba uruchomienia obrazu fotograficznego Ikar, 1976

Konkluzje fotograficzne, 1976


Konkluzje fotograficzne, 1976

z cyklu Fotografia warunkowa, 1973

Bez tytułu, 1976




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz